Η εισβολή, που έγινε με την κωδική ονομασία «Αττίλας», ξεκίνησε την 20ή Ιουλίου 1974, μετά από το πραξικόπημα της Εθνικής Φρουράς και του ΕΟΚΑ Β΄ που ανέτρεψε τον πρόεδρο Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.
Οι τουρκικές δυνάμεις, υπό τη διοίκηση του αντιστρατήγου Νουρετίν Ερσίν, εντός τριών ημερών κατέλαβαν αρχικά το 3% του βόρειου κομμάτι του νησιού. Η επιχείρηση «Αττίλας Ι)) και ,Η επιχείρηση “Αττίλας ΙΙ” αποτελεί τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974. Μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη, η Τουρκία ξεκίνησε την επιχείρηση “Αττίλας ΙΙ” στις 14 Αυγούστου 1974, μόλις μία ώρα μετά το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων.Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, οι τουρκικές δυνάμεις κατέλαβαν περίπου το 36,2% του νησιού και εκτόπισαν περίπου 120 χιλιάδες Ελληνοκύπριους, ενώ άλλοι 20 χιλιάδες παρέμειναν εγκλωβισμένοι. Συνολικά, περίπου 3 χιλιάδες ελληνόφωνοι Κύπριοι σκοτώθηκαν και 2.000-3.000 αγνοούνται.
Τα Ηνωμένα Έθνη και το Συμβούλιο της Ευρώπης αναφέρουν το αποτέλεσμα της εισβολής ως παράνομη στρατιωτική κατοχή. Η εισβολή και οι επακόλουθες ενέργειες έχουν αφήσει βαθιές πληγές στην κυπριακή κοινωνία και συνεχίζουν να επηρεάζουν τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και των δύο κοινοτήτων στο νησί.
Η επέτειος των 50 ετών από την εισβολή είναι μια στιγμή αναστοχασμού και μνήμης για τα θύματα και τις συνέπειες αυτής της τραγικής περιόδου στην ιστορία της Κύπρου. Είναι επίσης μια ευκαιρία για αναζήτηση δικαιοσύνης και ειρήνης, με την ελπίδα ότι οι μελλοντικές γενιές θα ζήσουν σε ένα περιβάλλον όπου η συνύπαρξη και η αρμονία θα επικρατήσουν.
Για την 50ή επέτειο της εισβολής του Αττίλα στην Κύπρο, παραθέτω μια συγκεντρωτική περιγραφή βασισμένη σε προσωπικές μαρτυρίες Ελληνοκυπρίων που έζησαν τα γεγονότα:
Η 20ή Ιουλίου του 1974 ξεκίνησε ως μια κανονική μέρα στην Κύπρο. Κανείς δεν περίμενε ότι η ημέρα αυτή θα έμενε χαραγμένη στη μνήμη ως η αρχή μιας από τις πιο τραγικές στιγμές στην ιστορία του νησιού. Οι μαρτυρίες των Ελληνοκυπρίων που έζησαν την εισβολή αποκαλύπτουν την αγωνία, τον φόβο και την απελπισία που βίωσαν εκείνες τις μέρες.
Ο Τάκης, ένας κάτοικος της Λευκωσίας, θυμάται τον ήχο των σειρήνων και τα πρώτα αεροπλάνα που πέταξαν πάνω από το σπίτι του. «Ήταν σαν να είχε σταματήσει ο χρόνος. Όλοι κοιτούσαμε προς τον ουρανό, ανήμποροι να καταλάβουμε τι συνέβαινε», λέει.
Η Βασιλική, που έζησε την εισβολή στην πόλη της Κερύνειας, περιγράφει την απόγνωση της εκκένωσης: «Έπρεπε να φύγουμε με ό,τι μπορούσαμε να κουβαλήσουμε. Έχασα το σπίτι μου, τους γείτονες, τη ζωή μου. Όλα άλλαξαν σε μια νύχτα».
Οι συνέπειες της εισβολής ήταν καταστροφικές. Περίπου 150.000 Ελληνοκύπριοι εκτοπίστηκαν, ενώ χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν ή αγνοούνται. Μετά στοιχεία του Ερυθρού Σταυρού.
Οι πληγές που άφησε η εισβολή στην κυπριακή κοινωνία είναι βαθιές και οι μαρτυρίες αυτές μας υπενθυμίζουν την ανάγκη για δικαιοσύνη και ειρήνη.
Η επέτειος των 50 ετών από την εισβολή είναι μια ευκαιρία για να τιμήσουμε τη μνήμη των θυμάτων και να αναλογιστούμε τις συνέπειες της τραγωδίας αυτής. Είναι επίσης μια στιγμή για να ενώσουμε τις φωνές μας σε αναζήτηση μιας μακροχρόνιας λύσης που θα φέρει ειρήνη και σταθερότητα στο νησί.
Στο magazine-Jim Kiriakopoulos θα ξαναπούμε για την Μνήμη της εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο.